Αυτισμός και ομιλία
Η βασική δυσκολία που αντιμετωπίζουν τα παιδιά που βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού είναι στην επικοινωνία με τους γύρω τους και αυτό οφείλεται σε διαταραχή της κοινωνικότητας. Οι δυσκολίες διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Μπορεί να είναι πολύ σοβαρές οπότε και παρατηρείται απουσία επικοινωνιακών εκφράσεων, αλλά μπορεί να είναι και πολύ ήπιες οπότε και η δυσκολία αφορά τον τρόπο με τον οποίο σκέφτονται, εκφράζονται και ενεργούν στα διαφορετικά περιβάλλοντα.
Αλλαγές στην κοινωνικότητα
Η λογοθεραπευτική παρέμβαση μέσα από εξατομικευμένο πρόγραμμα προσπαθεί να βοηθήσει τα παιδιά να καταλάβουν τι είναι η κοινωνική αλληλεπίδραση δίνοντας ευκαιρίες στο ίδιο το παιδί να την επιτύχει. Ανάλογα με το επίπεδο λειτουργικότητας του κάθε παιδιού αναπτύσσεται και η κοινωνικότητά του.
Πότε θα μιλήσει ένα παιδί με αυτισμό;
Το αν θα μιλήσει ή το πότε εξαρτάται από το βαθμό της ανάπτυξης της κοινωνικότητας και ως αποτέλεσμα επηρεάζεται ο τρόπος που επικοινωνούν με το περιβάλλον. Έτσι, διακρίνονται οι εξής περιπτώσεις:
- Δεν χρησιμοποιούν προφορική ομιλία και επικοινωνούν μόνο για την κάλυψη των δικών τους αναγκών/ αιτημάτων με άλλους τρόπους (π.χ. τραβούν από το χέρι, ή κατευθύνουν)
- Η προφορική ομιλία περιορίζεται σε ηχολαλικές φράσεις, με τις οποίες καταφέρνουν να σχολιάζουν και να εκφράζουν τη δυσαρέσκεια, την άρνηση ή τη χαρά τους.
- Αναπτύσσουν προφορική ομιλία με κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά (π.χ. μπορεί να επαναλαμβάνουν λέξεις ή φράσεις, μπορεί να έχουν ιδιαίτερο τόνο φωνής ή ένταση, δεν κατανοούν τον μεταφορικό λόγο, την ειρωνεία, το χιούμορ κ.α.)
Αυτό που πρέπει να έχουμε κατά νου δηλαδή, είναι το γεγονός πως η κοινωνική ανάπτυξη φέρνει την ομιλία. Αν είναι περιορισμένη τότε το παιδί δεν έχει λόγο να χρησιμοποιήσει την ομιλία, όχι επειδή δεν μπορεί αλλά επειδή δεν έχει τι να πει. Όσο μεγαλύτερες, όμως, είναι οι κοινωνικές ανάγκες ενός παιδιού, τόσο περισσότερο χρησιμοποιεί και την ομιλία, είτε προφορική, είτε γραπτή, ακριβώς επειδή θέλει να τις καλύψει και έχει καταλάβει ότι η ομιλία είναι ένας κώδικας που διευκολύνει.
Κοινωνική επικοινωνία VS επικοινωνία για κάλυψη αναγκών
Οι γονείς παιδιών με αυτισμό πολλές φορές δυσκολεύονται να διακρίνουν την κοινωνική επικοινωνία από την επικοινωνία για την κάλυψη βασικών αναγκών. Έτσι πολλές φορές θεωρούν ότι το παιδί τους έχει αναπτύξει επικοινωνία ως ένα βαθμό επειδή στο σπίτι τους ζητάει πράγματα που τον ενδιαφέρουν και τα θέλει. Αυτού του είδους η επικοινωνία όμως είναι μονόπλευρη και δεν στηρίζεται στην κοινωνικότητα. Η κοινωνική επικοινωνία, έχει να κάνει με το ενδιαφέρον μου για τους άλλους και τον τρόπο με τον οποίο μπορώ μέσα από αυτή να μεταφέρω τις ιδέες μου και να επηρεάσω την συμπεριφορά των άλλων γύρω μου.
